Uszkodzenia danych
Uszkodzeniem danych nazywa się błędy pojawiające się w sekwencjach danych cyfrowych podczas ich zapisu, odczytu, przechowywania, transmisji bądź przetwarzania. Błędy te stanowią nieintencjonalne zmiany wartości bitów w stosunku do oryginalnych danych.
Aby zapobiec pojawieniu się takich błędów, algorytmy transmisji danych implementują szereg różnych zabezpieczeń, których celem jest zachowanie integralności danych. Systemy ich przechowywania także są projektowane w taki sposób, by w miarę możliwości minimalizować ryzyko trwałej utraty danych czy zaburzenia ich integralności.
Kiedy następuje uszkodzenie danych, plik je zawierający po uzyskaniu do niego dostępu przez system lub stosowną aplikację może zachować się w sposób odmienny od oczekiwań użytkownika. Efektem może być utrata danych, przy mniejszym szczęściu może dojść nawet do awarii systemu.
Jeśli dokument jest uszkodzony, próba jego otwarcia za pośrednictwem aplikacji służącej do przeglądania jego treści lub edycji może się zakończyć komunikatem o błędzie odczytu (struktura logiczna pliku może zostać zaburzona, w konsekwencji czego program komputerowy może nie być w stanie go odtworzyć). W innym przypadku otworzenie pliku może zakończyć się powodzeniem, ale z widoczną niekompletnością treści pliku lub przekłamaniami dotyczącymi fragmentu albo całości pliku skutkującymi tym, że jego zawartość może zacząć przypominać ciąg przypadkowych bajtów lub wręcz szyfrogram.
Niektóre rodzaje oprogramowania typu malware mogą celowo uszkadzać pliki, zwykle nadpisując oryginalne sekwencje bitów przypadkową lub bezużyteczną treścią. Jeśli wirus bądź trojan zdoła ominąć mechanizmy bezpieczeństwa i dokonać zmian plików newralgicznych lub wręcz krytycznych dla działania systemu operacyjnego albo sterującego działaniem warstwy sprzętowej, system może przestać odpowiadać, a ponowne uruchomienie prawdopodobnie nie spowoduje odbudowy struktury systemu zapewniającej jego poprawne działanie.
Uszkodzenia danych mogą jednak powstać także w toku, na pozór, normalnego działania sprzętu komputerowego. Przyczyną mogą być nawet takie zjawiska jak delikatne luzy na złączach pomiędzy podzespołami, wahania napięć z urządzeń zasilających, silne wibracje różnego pochodzenia, zakłócenia w transmisji sieciowej. W skrajnych przypadkach odnotowuje się, co ciekawe, wpływ promieniowania kosmicznego na zapisane dane.
Niezależnie od źródła problemu, przy podejrzeniu uszkodzenia danych należy zachować spokój, w miarę możliwości wykonywać jak najmniej czynności mogących skutkować nadpisaniem danych, które może utrudnić odzyskanie oryginalnej zawartości, i zasięgnąć pomocy specjalisty.